در قسمت قبل راجب سنتور سل صحبت کردیم و گفتیم ک برای هنرجویان تازه کار بهتر است مدتی با سازهای سل تمرین کنند و بعد به سراغ سازهای اصلی بروند. حال به بررسی ساختاری سنتور سل میپردازیم که ببینیم چرا این ساز تا این اندازه توصیه میشود.
از نظرابعاد:
طول سنتورهای سی کوک تقریبا ده سانت و عرض آن یک یا تهایتا دو سانت کمتر از سنتورهای سل کوک است و این اندازه کاملاً مناسب با میزهای جدیدی است که سطح آنها کوچکتر شده (تقریبا نصف میزهای قدیمی). بنابراین ابعادِ یک سنتور سی کوک با جعبه فقط “کمی” بزرگتر از ویلن (با جعبه) خواهد بود. (ویلن هایی که جعبه ی آنها مستطیل شکل است).
آموزشگاه موسیقی
از لحاظ وزن:
طبیعی است وزن سنتورهای سی کوک با توجه به اینکه ابعاد آن نیز کوچکتر است نسبت به سنتورهای سل کوک کمتر است (تقریباً بیش از یک سوم) یعنی وزن سنتور سی کوک تقریباً دو سومِ سنتور سل کوک است. در مورد وزن جعبه های سنتور اینکه اخیرا (بیش از یک سال) جعبه هایی با جنس جعبه های ویلن های چینی تولید می شود که از مشخصه های آن مقاومت قابل قبول و وزن کمتر نسبت به جعبه های قدیمی است (حدوداً نصف). بدین ترتیب وزن جعبه های جدید سنتورهای سی کوک تقریباً یک چهارم یا یک پنجم وزن جعبه های سنتور های سل کوک قدیمیست.
از لحاظ جاگیر بودن:
معضل اکثر خانه های امروزی بحث “جا” است. درست است که ابعاد سنتور سی کوک با جعبه نسبت به سنتور سل کوک با جعبه حدوداً فقط یک سوم کوچکتر است اما به هر حال وقتی سنتور سل کوک با شرایط گفته شده به درد یک هنرجو نمی خورد سنتور کوچکتر ارجح است.
از لحاظ شرایط تمرین:
با توجه به ابعاد کوچکتر سنتورهای سی کوک هنرجویانی که برای خرید میز سنتور دست دست می کنند یا برای آنهایی که جای کافی یا مناسبی برای گذاشتن میز سنتور ندارند ابعاد و وزن این سنتور امکان این را به هنرجویان می دهد که از هر میزی از میان میزهای داخل منزل که ارتفاع آن حدودا مناسب باشد بتوانند استفاده کنند بدون اینکه نگران تحمل میز برای وزن سنتور باشند و با توجه به وزن کم آن سنتور را بر روی چیزهایی مشابه میز نیز می توان گذاشت. (البته توصیه نمی شود)
کلاس آموزش آواز کلاسیک
از لحاظ حمل و نقل:
از آنجایی که هنرجویان تازه کار بیشتر محتاج این هستند که سنتور را برای موارد مختلف به کلاس نزد استاد ببرند لذا سنتور سی کوک که ابعادی کوچکتر و وزنی حدود نصف سنتور سل کوک را دارد (با جعبه) حمل آن برای همه، به ویژه هنرجویان نوجوان و جوان که با علاقه شروع به یادگیری نموده اند به مراتب راحت تر خواهد بود و با نظر به اینکه جعبه های جدیدِ سبُک، شامل بندی برای به دوش انداختن هستند این سنتور را به راحتی می توان به دوش انداخت و با وسایل نقلیه ی عمومی ساز را حمل کرد.
از لحاظ صدا:
تجربه نشان داده که معمولاٌ سنتورهای لا کوک و سی کوک در قیاسی عادلانه صدای بهتری از سنتورهای سل کوک دارند. در ضمن سنتورهای سی کوک به علت کوچکتر بودن جعبه ی رِزُنانس ساز، خروجیِ صدای آنها کمی کمتر از سنتورهای سل کوک است و نسبت به اینکه اکثر خانه های امروزی، کوچک و دیوارها نازک و به آسانی ساریِ صدا هستند بنابراین هنرجویان با راحتیِ بیشتری در ساعات مختلف روز قادر به تمرین هستند بدون اینکه مزاحمت زیادی از لحاظ صدا برای خانواده و همسایگان خود ایجاد کنند. (اگر نمدِ مضراب آنها نیز کلفت باشد با نواختن بر روی سنتور سی کوک صدایی
کاملا مطلوب و کنترل شده خواهند شنید که بُرد صدای آن نهایتا تا یک اتاق کناری خواهد بود.)
کلاس آموزش آواز
از لحاظ قیمت:
از آنجایی که یکی از اهداف ساخت سازهای مشقی پایین نگه داشتن قیمت است، چون برای ساخت سنتورهای سی کوک و جعبه های آنها مقدار کمتری مواد بکار می رود در نتیجه قیمت تمام شده برای این سنتورها نسبت به سنتورهای سل کوک کمتر خواهد بود و پایینتر آمدن قیمت آن باعث می شود آن دسته از کسانی که بسیار علاقه مند هستند تعلیم این ساز را شروع کنند و از لحاظ مالی در وضعیت مناسبی نیستند هم، بتوانند با پرداخت مبلغ مناسبی دارای یک سنتور مناسب شوند.
با نظر به مطالب فوق و قسمتهای پیشین به عنوان یک آموزگار که بیش از ده سال به طور جدی مشغول تدریس بوده ام و تجربه ای مختصر دارم و تا حدودی با مسائل و مشکلات هنرجویان آشنا هستم به سازندگان ساز سنتور پیشنهاد می کنم به جای تولید سنتور های سل کوک که برای مبتدیان می سازند و چون هدف پایین نگه داشتن قیمت است که بی کیفیتی را متعاقباً به همراه دارد و همچنین سنگین و جاگیر بودن آن که فقط اسباب زحمت را فراهم می کند اقدام به ساخت سنتورهای سی کوک کنند که حداقل مشکلات جانبی آنرا کمتر کنند و اینکه احیاناً این مشکلات باعث زدگی هنرجویان از ادامه ی تعلیم نشود.
