کلسترول یک ماده چربی است و بنابراین در آب یا در خون حل نمی شود.
به همین دلیل کلسترول بصورت واحدهای لیپوپروتئین در خون شما و در داخل شریانها و وریدهایتان حرکت می کند.
لیپوپروتئین ها ترکیبی از چربی و پروتئین می باشند و میزان آن تاثیر به سزایی در تناسب اندام دارد.
سه نوع اصلی لیپوپروتئین وجود دارد که عبارتند از :
1- لیپو پروتئین با چگالی زیاد High density Lipoprotein که به آن اصطلاحا کلسترول خوب یا اچ دی إل (HDL) میگویند.
2- لیپو پروتئین با چگالی کم Low density Lipoprotein که به آن اصطلاحا کلسترول بد یا إل دی إل (LDL) گفته می شود.
3- لیپوپروتئین با چگالی خیلی کم Very Low density Lipoprotein که به آن اصطلاحا بطور اختصار وی ال دی ال (VLDL) گفته می شود.
کلسترول خوب (اچ دی ال HDL)
به کلسترول اچ دی إل HDL از این جهت کلسترول خوب گفته می شود ?
که کمک می نماید که کلسترول از خون خارج شده و به کبد برگردد
و از آنجا نیز با از بدن خارج شود و یا اینکه دوباره به مصرف دیگری برسد.
کبد با انجام کارهایی بر روی کلسترول بد LDL آن را به ترکیباتی که برای نیازهای عملکرد بدن لازم می باشد تبدیل می کند.
به بیان دیگر، کلسترول خوب HDL از رسوب کلسترول در رگها جلوگیری می کند
و حتی باعث برداشته شدن کلسترول اضافی از دیوار رگها می شود.
نکته قابل توجه در این است که چربی ای که در رژیم غذایی ما وجود دارد باعث تحریک تولید کلسترول خوب HDL می شود.
اگر شما خیلی کم چربی مصرف کنید باعث خواهید شد که کلسترول خوب HDL هم در خونتان کمتر شود.
بعضی از محققین توصیه می کنند که بجای چربیها یا روغن ها از روغنی استفاده نمایید که چربی اشباع نشده مونوی آن زیاد باشد.
به عقیده آنها اگر شما بیشتر از روغن زیتون استفاده نمایید
و یا اینکه 30 تا 35 درصد از کالری روزانه تان را از چربی ها استفاده نمایید،
کلسترول خوب HDL شما نیز بالا خواهد رفت.
تاثیر کلسترول خوب (اچ دی ال HDL) بر تناسب اندام
به غیر از سیگار کشیدن و یک زندگی پشت میزنشینی، سومین عامل خطرزایی که باعث بالا رفتن کلسترول می شود،
افزایش بیش از حد وزن و عدم تناسب اندام می باشد.
بنابراین اگر وزن شما زیاد می باشد، یکی از اهداف شما باید کم کردن وزنتان باشد.
یک رژیم غذایی کم چربی می تواند به کم کردن وزن شما کمک نماید زیرا در چربی ها بیشتر از پروتئین ها و کربوهیدراتها، کالری وجود دارد.
اگر شما چربی کم می خورید و از غذاهای کم چرب استفاده می کنید وزن شما باید کم شود.
اغلب وقتی که افراد وزن کم می کنند کلسترول بد LDL و نیز کلسترول خوب HDL هر دو پایین می آیند.
اما وقتی که وزن آنها بعد از پایین آمدن، در یک حدی ثابت باقی بماند، کلسترول خوب HDL شروع به بالا رفتن میکند.
بعضی از افراد بطور ژنتیکی و ارثی مستعد پایین بودن کلسترول خوب HDL در خونشان هستند.
اگر شما به این مشکل دچار هستید، پزشکتان می تواند به شما کمک نماید.
اگر میزان کلسترول خوب HDL شما بیشتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر باشد خیلی خوب خواهد بود.
کمتر بودن HDL زیر 40 میلی گرم در دسی لیتر باعث افزایش خطر احتمال ابتلاء به مشکلات قلبی خواهد شد.
اگر کلسترول خوب HDL بالاتر از 60 میلی گرم در دسی لیتر باشد شما یک عامل خطر برای ابتلاء به بیماریهای قلبی کمتر خواهید داشت.
پس تا آنجا که می توانید سعی کنید که میزان کلسترول خوب HDL خونتان را بالاتر ببرید.
کلسترول بد (ال دی ال (LDL)
به کلسترول ال دی ال LDL از این جهت کلسترول بد گفته می شود
که مقادیر زیاد کلسترول إل دی إل LDL در خون می توانند به دیواره رگها صدمه رسانده
و می توانند منجر به رسوب کلسترول در رگها و بسته شدن آنها شوند.
بیشتر کلسترول خون بصورت إل دی ال LDL می باشد.
اصلاح رژیم غذایی و تناسب اندام ، بهترین راه کاهش کلسترول إل دی إل LDL می باشد و هر چه مقدار آن پایین تر باشد شما سالمتر خواهید بود.
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که کلسترول ال دی إل LDL از علل اصلی بیماری عروق کرونر قلب می باشد
و با کم کردن میزان آن در خون افراد با درمانهای اختصاصی می توان از میزان مرگ و میر بر اثر بیماریهای قلبی کم نمود.
بنابراین اگر می خواهید که از سکته قلبی جلوگیری نمایید شما باید میزان کلسترول بد إل دی إل LDL خونتان را پایین بیاورید.
میزان کلسترول بد ال دی ال LDLخون چقدر باید باشد؟
بهترین میزان کلسترول بد LDL در خون مردان و زنان 100 میلی گرم در دسی لیتر یا کمتر می باشد.
تحقیقات دانشمندان نشان داده است که خانمهایی که دارای میزان بالای کلسترول بد LDL در خونشان هستند
نسبت به مردانی که همین مقدار کلسترول بد LDL را دارند بیشتر مستعد ابتلاء به بیماری قلبی خواهند بود.
بعد از اینکه آقایان و خانمها به سن 75 سالگی رسیدند، کلسترول بالای خون جنبه حفاظتی پیدا کرده و باعث کاهش مرگ و میر می شود.
وی ال دی ال (VLDL)
وی ال دی إل یک بسته لیپو پروتئینی است که چربی تری گلیسیریدها را از کبد و از طریق خون به اعضایی از بدن که به آن احتیاج دارند منتقل می کند.
مقادیر زیاد تری گلیسیرید با افزایش خطر بروز بیماری قلبی ارتباط دارد.
وقتی وی ال دی ال کبد را ترک می کند مملو از چربی تری گلیسیرید است
و وقتی این چربی را به سلولهای مختلف بدن تحویل می دهد،
وی ال دی ال (VLDL) تجزیه شده و به ال دی ال LDL تبدیل می شود
که آن هم به نوبه خود می تواند باعث صدمه به دیواره رگها و انسداد آنها شود.
چربی تری گلیسیرید که به سلولهای مختلف بدن تحویل داده می شود می تواند صرف کارهای مختلفی گردد
مثلا سلولهای عضلانی می توانند تری گلیسیریدها را سوزانده و از آن انرژی بدست آورند
و یا اینکه سلولهای چربی می توانند تری گلیسیریدها را در خود ذخیره کرده و در آینده که به آنها نیاز پیدا شد آنها را مصرف کنند.
میزان وی ال دی ال (VLDL) خون چقدر باید باشد؟
مقدار VLDL که در آزمایش خون شما نوشته می شود قسمتی از عددی است که برای تری گلیسیرید نوشته می شود
که باید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
تری گلیسیریدها در فصل بعدی توضیح داده خواهند شد. امروزه بیشتر آزمایشگاهها میزان VDLD را گزارش نمی کنند.
نشانگان یا سندروم متابولیک چیست ؟
در آخرین خط مشی ای که از طرف برنامه آموزش ملی کلسترول آمریکا عنوان شده است ?
گفته شده که اگر میزان کلسترول خوب HDL شما از 40 میلی گرم در دسی لیتر کمتر باشد
شما در خطر بیشتری برای ابتلاء به بیماری قلبی هستید
و ممکن است شما دچار وضعیتی که محققین اصطلاحا به آن سندروم متابولیک می گویند باشید.
اگر شما سه ویژگی از پنج ویژگی زیر را داشته باشید شما دچار سندروم متابولیک هستید و بیشتر در خطر ابتلاء به بیماری قلبی می باشید :
تری گلیسیرید بالا (بیشتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر)
فشار خون بالا (بیشتر از 13 روی هشت ممیز پنج )
قند خون بالا (بیشتر از 110 میلی گرم در دسی لیتر)
چاقی در قسمت شکم و عدم تناسب اندام (دور کمر در مردان بیشتر از 102 سانتی متر و در زنان بیشتر از 88 سانتیمتر).
پایین بودن میزان کلسترول خوب (HDL) (در مردان کمتر از 40 و در زنان کمتر از 45 میلی گرم در دسی لیتر).
