از خانواده سازهای زهی مضرابی است.کاسه طنینی این ساز مانند تار فارسی از دو قسمت کاسه بزرگ(بویوک چاناق) و نقاره یا کاسه کوچک(کیچیک چاناق) تشکیل می شود که برای سهولت در بیان قسمت اول را کاسه و قسمت دوم را نقاره می نامیم تار آذربایجانی مهمترین سازدر اجرای مقامات آذربایجان است.بر اساس اطلاعات بدست آمده و اسناد مکتوب این ساز حاصل تغییراتی است که روی تار پنج سیم فارسی ایجاد شده است.از آنجا که در سده های گذشته جمهوری آذربایجان،ارمنستان،گرجستان،تاجیکستان،ترکمنستان،ازبکستان و نخجوان در قلمرو سیاسی ایران قرار داشته اند وجود سازهای مشترک در این قلمرو وسیع امری طبیعی است.سند ها و تصویر های بدست آمده حاکی از آنند که تار ایرانی حداقل در قرن هجدهم میلادی،نوازنده و موسیقی دانی بنام میرزا صادق اسداوغلو(صادق جان) در شهر شوشا، تار آذربایجانی را با ایجاد تغییرات زیر بر روی تار ایرانی بوجود آورد.

آموزشگاه موسیقی

افزایش تعداد وتر ها.این افزایش مربوط به وتر های فرعی (واخوان ها)است.

کم کردن حجم کاسه طنینی/تغییر شکل کاسه طنینی/تغییر دستان بندی/تغییر کوک/تغییر شکل دسته/تغییر شکل لانه کوک(جعبه گوشیها)،سرپنجه/تغییر شکل خرک/تغییر شکل سیم گیر/تغییر شکل شیطانک/تغییر نحوه اتصال دسته به کاسه/تغییر شیوه دست گرفتن تار/تغییر شکل نواختن مضراب/تغییر شکل مضراب/تغییر شکل کل نوازندگی.

حاصل این تغییرات،سازی است که امروزه به نام تار آذربایجانی معروف است.از آنجا که این ساز مراحل تکامل خود را در قفقاز گذرانده است و بطور کلی در تما م این منطقه نیز رواج دارد گاه به آن تار قفقازی نیز گفته می شود.این تار پس از تغییرات مذکور دارای هجده سیم شد.اما فشار زیاد سیم ها به خرک و پوست،مشکلات کوک و غیره سبب شدند که به تار یازده سیم تبدیل شود.تار آذربایجانی با تغییرات جدید،ویژگیهای تازه ای نیز یافت:

وزن کلی ساز کم شد و این امکان را به نوازنده داد تا بتواند آن را به راحتی در بغل بگیرد و روی سینه خود قرار دهد.صدای دستان ها با توجه به وتر های فرعی(واخوان ها)افزایش یافت.ترتیب دستان ها با فواصل مورد نیاز در مقامات آذربایجانی تطابق یافت.تغییر شکل کاسه طنینی،قرار گرفتن ساز را در بغل نوازنده آسان کرد.

تصویرهای به جا مانده ار نوازندگان در قرن هجدهم میلادی در ارمنستان و آذربایجان نشان می دهد که این ساز قبل از تغییرات صادق جان،روی پای نوازنده قرار می گرفته است،اما پس از تغییرات مذکور،قرارگاه آن از روی پا به سینه نوازنده منتقل شده است.

نمونه ای از تار پنج سیم ایرانی در موزه تاریخی جمهوری آذربایجان موجود است که در شهر شوشا ساخته شده است.شادروان علی سلیمی،نوازنده برجسته تار آذربایجانی معتقد بود که در آذربایجان قبل از صادق جان نوعی تار وجود داشته که با تار ایرانی متفاوت بوده است.این تار کاسه یک قسمتی و شش وتر داشته و شکل کاسه آن تقریبا مانند ساز عاشیقی بوده است.ساز مذکور ظاهرا امروزه متروک و فراموش شده اما تار آذربایجان کنونی حاصل تغییرات صادق جان در تار ایرانی است

آموزشگاه موسیقی تار

علی اکـبر شهـنازی، آخرین بازمانده خلف از خاندان هـنر میرزا عـلی اکـبر خان فراهانی بود. علی اکبر در سال 1276 خورشیدی در خانواده ای هـنری به دنـیا آمد و به دلیل تـقارن روز تـولـدش با عـید قربان کـلمه حاجی پـیـوست نامش گردید و بعـدهـا به هـمین نام نیز شهـرت پـیـدا کـرد. پـدرش مـیـرزا حسیـنـقـلی، نـوازنده صاحب نام دوران قاجار بود و عـمویش میرزا عـبدالله از استادان برجسته موسیقی بشمار می رفت. هـفت سال داشت که به مدرسه سن لویی رفت؛ هـنوز کتاب اول را تـمام نکرده بود که عشق به موسیقی وادارش کرد تا پای ساز پـدر نـشیند و روزی یک درس از او بگـیرد. آقا میرزا حسینـقـلی وقـتی به علی اکـبر درس میداد مثـل اینکه زندگـیش را در آهـنگ هـا خلاصه می کرد، شوریده می شد و پـنجه اش تـنـدتر کار می کرد، آنقـدر با پسرش مشق تار کرد که در دوازده سالگـی بـیشتر شاگـردهای پـدر را درس می داد.شهـنازی در سال 1290 به امر پدر اولین صفحه موسیقی خود را همراه استاد به نام آواز آن دوره، جناب دماوندی، در بـیات ترک و افشاری ضبط کرد. قدرت نوازندگی علی اکـبر چهارده ساله در این صفحه آنچنان است که تـشخـیص نوازندگی او از پـدرش در واقع غـیر ممکن است.اما پس از مدتی زندگیش دستخوش جور و ظلم طبـیعت شد

آموزشگاه موسیقی

میرزا آقا حسینقـلی درسال 1294 از دنیا رفت و او که از 15 سالگی خودش یک باره معـلم شده بود، در این هـنگام که 18 ساله بود وظیفه سنگـین آموزش شاگـردان پـدر را به تـنهایی بر دوش گـرفت و عـده ای شاگرد پـروانه وار گـرد او حلقه زدند. عـلی اکـبر خان چهار مدرسه عـوض کرد تا سرانجام دیـپـلم خود را گـرفت و مرد کار شد. در اردیـبهشت سال 1301، اولین کـنسرت خود را در گراند هـتـل تهـران اجرا کرد. در سال های دهـه 1300 حاج علی اکـبر خان معروفـترین نوازنده تار بود که نامش در محافل هـنری به احترام برده می شد. در این ایام صفحات زیادی به همراه آواز خوانـنده بلند مرتبه موسیقی ایران، اقبال السلطان و دیگـر خوانـندگـان موسیقی ایران چون حسینعـلی خان نکیسا، رضا قـلی ظلی و … اجرا و ضبط کرد؛ که هـر کدام از آثار فاخر و پـر اهـمیت موسیقی کـلاسیک ایرانی به شمار می آیـند. روند تـجـدد طلبی دوران رضا شاه و گـسترش انواع موسیقی غـیر ایرانی و غربی و نیز تاثـیر هـنرستان های موسیقی به شیوه غـربی موجب جمع شدن استادان موسیقی کلاسیک از گـردونه آموزش رسمی موسیقی کشور شد. به هـمین دلیل در سال 1308 شهـنازی به منظور حفظ و انـتـقال درست شیوه درست موسیقی ایرانی و نیز تعـلیم شاگـردان علاقـمند، دست به تاًسیس مکـتب شهـنازی زد و تا سال 1351 در هـمین مکـتب به تعـلیم شاگـردان بسیاری هـمت کرد.شهـنازی از اولیل دهـهً 1300 شروع به ساخـتن آهـنگ و قطعـات مخـتـلف ضربی کرد و چون ساخته های خود را به شاگـردانش می آموخت، نغـماتـش انـتـشار یافت؛ که بهـترین آنهـا پـیش درآمدهای او می باشد. در میان آنهـا پـیش درآمد شور به وزن 2?4 در شور ” لا ” معـروفـتر است و پـیش درآمد سه گاه که آن هـم دو ضربی است بسیار زیـباست. حاج عـلی اکبر در تمام دستگاه هـا پـیش درآمد و رنگ دارد که اکثر آنها زیـبا و دلنـشین است و غـالب پـیش درآمدهـای ابداعـی او به وزن دو ضـربی است. هـمچنین تصنیـف های خوبی ساخت که از جمله بهـترین آنهـا آهـنگی در چهـارگـاه است که اشعـار آن را وحید دستجردی سروده است. نواخت مضراب های پـرقدرت، پـرکار، شفاف و بلورین و در عـین حال پـیـچـیده در کنار حس زیـباشناسی قوی موسیقی دستگاهی ایران، ابداع تکـنیک هایی جدید در تار نوازی مـبتـنی بر اصول صحـیح موسـیـقی ایرانی، استـفاده زیاد از امکانات ساز تار، پرش های ممتـد از بالا دسته ساز به پائـین دسته ساز و برعکس، و ایجاد صداهای متـنوع در ساز از ویژگی های نوازندگی شهـنازی به شمار می آید که موجب می شود در سازش، نشاط عـمیقی، حرکت مدام، امید گـسترده و روحیه خروش موج بزنـند هـمه اینها بی گـمان نشان از مهـارت و تسلط او به دقایق موسیقی ایرانی داشت که مورد استـفاده و تـقـلید بـسیاری از نوازندگـان هـمدوره وی و نیز آینده قرار گرفت. ضربی های تکـنیکی شهـنازی نیز بهـترین الگـو برای تارنوازان امروزی به منظور وقوف به ظرایف و دقایق موسیقی ایرانی به شمار می آید.در سال 1355 به دعـوت وزارت فرهـنگ و هـنر یک دوره ردیف های عالی موسیقی ایرانی را که از ابتکارات خودش به شمار می آمد ضبط کرد. شهـنازی در آموزش هـنرجویان ابـتدا ردیف های مقـدماتی، که در واقع ردیف های موسیقی ایرانی به روایت پـدرش میرزا آقا حسینـقـلی بود را آموزش می داد و سپس ردیف های دوره عالی را با شاگـردان کار می کرد. ردیف های دوره عالی او که در سن هـشتاد سالگی نواخته به خوبی ویژگیـهای تکـنیکی و هـنری نوازندگی این استاد فرهـیخـته موسیقی ایران را نشان می دهـد. از شاگردان مشهـور شهـنازی که در نوازندگی صاحب نام شدند می توان به این افراد اشاره کرد: محـمد رضا لطفی، داریوش طلایی، حسین علیزاده، داریوش پـیرنیاکان، مجید درخشانی، حبـیب الله صالحی، زید الله طلوعی، هـوشنگ ظریف و رضا وهـدانی.استاد شهـنازی که در روز بـین ده تا چهارده ساعـت به آموزش و تـدریس موسیقی مشغـول بود معـتـقد بود، موسیقی ایران هـیچـوقت از بـین نمی رود و تاًکـید داشت که نوازندگـان باید نزد استادان موسیقی تمام دستگاهـای موسیقی ایرنی را یاد بگـیرند. هـمچـنین به نظر او موسیقی ایران به دلیل غـنای بـسیار آن هـیچ هـمانندی در دنیا ندارد و هـیچ موسیقی نمی تـواند جایگـزین آن شود. در سال 1359 استاد شهـنازی کلاس های خود را تعـطیل و به آبسرد دماوند نـقل مکان کرد. ولی سال های پایانی عمرش هـمچنان به تـدریس خصوصی به عـلاقـمندان موسیقی ایران ادامه می داد. استاد حاج عـلی اکـبر خان شهـنازی، فرزند خـلف میرزا آقا حسینـقـلی نوازنده چیره دست و بی بدیل تار در اسفـند سال 1364 در سن 87 سالگی پس از عـمری کار و تـلاش مدام و پـر ثـمر در عـرصه هـنر و فرهـنگ ایران روی در نقاب خاک کـشید و با مرگ وی یکی از فـخـر آفـریـنان موسیقی ایرانی از جـهـان رخـت بـر بـسـت.

آموزشگاه موسیقی تار

آقا علی اکبر فراهانی یکی از نوازندگان بی رقیب دوران قاجار بود که مشهور است ” تار ” را بسیار نیکو می نواخت و نغمات زیبا و دلپذیری ساخت که عارف در دیوان خود از آن یاد کرده ولی متاسفانه آهنگی در دسترس نیست که از آن بهره گرفته شود ، آقا علی اکبر زیاد عمر نکرد و جوان بود که دارفانی را وداع گفت شادروان علی اکبر فراهانی از خود سه پسر به جای گذارد به نامهای : میرزا حسن که تحت تعلیمات پدرش نواختن تار و سه تار را به خوبی آموخت و با مهارت می نواخت فرزندان دیگر آقا علی اکبر ، آقا میرزا عبدالله و آقا حسینقلی بودند که مورد بحث در اینجا آقا میرزا عبدالله می باشد . وی که در حدود 1222 شمسی متولد شده بود ؛ اصول اولیه موسیقی را نزد برادر بزرگ خود میرزا حسن فرا می گیرد و سپس از مکتب ناپدریش آقا غلامحسین که گفته اند مردی حسود و خسیس بود ، با رنج و سختی فراوان بهره می گیرد . آقا میرزا عبدالله ، همانطور که در پیشگفتار آمد ، دستگاههای موسیقی ملی ایران را مورد تجدید نظر قرار داد و با ادغام بعضی از آنها در هم ، هفت دستگاه مفصل و مستقل را پدید آورد و در اختیار همگان قرار داد و شاگردان بزرگی تربیت کرد که علاوه بر فرزندانش ، باید از سید حسن خلیفه ، میرزا مهدی خان صلحی و مهدیقلی هدایت ، میرزا نصیر فرصت شیرازی ، اسماعیل قهرمانی ، سید علیمحمد خان مستوفی و سید مهدی دبیری ، حسین خان هنگ آفرین ، حاج آقا محمد مجرد ایرانی و ابوالحسن صبا نام برد . بعدها توسط همین شاگردان مثل : میرزا نصیر فرصت شیرازی ، مهدیقلی هدایت ردیف های استاد نت نویسی شد که مدت هفت سال طول کشید .

آموزشگاه موسیقی

دوره حکومت ساسانیان که چهارصد سال بطول انجامید در بین دوره‌هاى تاریخى ایران درخشان‌ترین دوره موسیقى شناخته شده است؛ به طورى که در تاریخ ایران، تنها نام مشاهیر دوره ساسانى باقى مانده و از مشاهیر دوران قبل نامى در بین نیست. بنیان سلسله ساسانى به دست اردشیر بابکان گذاشته شد و شوکت چهارصد ساله آن با ورود اسلام به ایران در سال 21 ه.ق. و مرگ یزدگرد سوم، آخرین پادشاه ساسانی، خاتمه پذیرفت.با ظهور شخصیت‌هایى چون مانى و مزدک، انواع ادبیات هنرى و هنرهاى ظریفه رشد کرد و هواخواه یافت.
توجه شاهان این سلسله به موسیقی، سبب رونق بیش از پیش و اهمیت و اعتبار آن گردید. اردشیر بابکان طبقات مختلف موسیقى‌دان‌ها را مى‌شناخت و براى هر یک قانونى وضع مى‌کرد. انوشیروان در رعایت قانون و حقوق هنرمندان سعى بسیار داشت و بهرام گور خود چکامه‌سرایى چیره‌دست بود. این حمایت و تشویق از طرف شاهان مردم را نیز علاقه‌مند ساخت و موسیقى‌دانان در آن عصر از احترام و رفاه برخوردار بودند.
اردشیر بابکان در طى سلطنت کمتر از بیست ساله خود، ایران را به مدارج بالایى از نظم و اعتبار رساند. تعیین نظام طبقاتى مردم و موسیقى‌دان‌ها از ابتکارهاى او است و در زمان او، خنیاگران و رامشگران که از دیرباز جزء طبقات متوسط و گاهى جزء طبقه پست جامعه بودند، به سطح درباریان ترقى داده شدند. او درباریان را به هفت طبقه تقسیم کرده بود و موسیقى‌دان‌ها پنجمین طبقه از آنها بودند.
بهرام گور پانزدهمین پادشاه ساسانى پس از یادگیرى علوم و فنون، موسیقى را نیز آموخت. وى به موسیقى علاقه بسیار داشت و بعد از نشستن بر تخت پادشاهی، اولین کارى که کرد، رسیدگى به وضع موسیقى‌دان‌ها و تأمین رفاه آنها بود. او موسیقى‌دان‌ها را از نظر مقام به طبقه اول نشاند.
علاقه بهرام گور به ادبیات و موسیقی، سبب ترویج این دو رشته گردید و به سبب ارتباط ایران و هندوستان در زمان او، ایران از علوم و ادبیات و موسیقى هند نیز بهره‌مند شد. حمزه اصفهانى نوشته است: ‘بهرام گور حکم فرمود که مردم ایران نیمى از روز کار کنند و نیم دیگر را به خوشى بگذرانند.’ بهرام گور در جنگ و شادی، در رزم و بزم از موسیقى غافل نمى‌شد. در نقش‌هاى بجا مانده از دوره ساسانی، نشانه‌هاى وجود موسیقى و دختران خنیاگر در شکارها فراوان است. این رسم که در ایران و هند برقرار بود، تا سال‌ها بعد و قرن‌هاى متمادى ادامه داشت. در مراسم شکار، موسیقى فقط براى سرگرمى نبود بلکه جنبه‌هاى کاربردى داشت. حکم فردوسى در وصف روزگار بهرام اشاره‌هاى فراوانى به حضور درخشان موسیقى در جاى جاى زندگى عصر او دارد. از طرف دیگر تخریب بخشى از فرهنگ موسیقى نیز به دست این پادشاه صورت گرفته است. ظاهراً بهرام گور نه تنها مقام و منزلت موسیقى‌دان‌هاى برتر و فروتر را پس و پیش مى‌کرد و موجب نارضایتى مى‌شد، بلکه به میل و سلیقه خود در مقام‌ها و آهنگ‌هاى کهن نیز دست مى‌برد و بخش‌هایى را سبُک مى‌کرد و مى‌انداخت و به میل خود مى‌خواند.
در عصر بهرام وجود دو نوع موسیقى هنرى و غیرهنرى در ایران وجود نوعى سلیقه و گزینش را تأئید مى‌نماید.
در زمان حکومت انوشیروان، بنیان‌ها و قوانین مدنى اجتماع از نو وضع شد و در مدت کوتاهى به تثبیت رسید. عصر او عصر رشد معرفت علمى و شعور هنرى بود و حکیم بزرگمهر نیز زاده همین عصر است. روح آئینى موسیقى ایران تا حد زیادى در این عصر، پیرو تعلیمات مزدکیان بود. در این دوران موسیقى را به الحان و مقام‌هاى مشخصى تقسیم کرده بودند. و براى هر یک صفت و یژه‌اى قائل بودند. در آئین مزدک موسیقى اهمیت بسیارى داشت. در این آئین نیروى شادمانى که نماینده آن موسیقى است، به اندازه دیگر نیروها مهم بوده است.
انوشیروان گرچه نسبت به مزدکیان خشن و بى‌رحم بود، اما موسیقى را دوست داشت و با احیاء سلسله مراتب دوره اردشیر، مقام والاى آن را برگرداند. وى همچنین فرمان داد داستان‌هاى ملى کهن در عهد شاهان باستان را گردآورى کنند تا خنیاگران و رامشگران دربار از آنها استفاده کننند. درباره موسیقى دوره انوشیروان، معتبرترین سند ناریخی، اشاره‌هاى حکیم فردوسى به زمان سلطنت او است که بیشتر به نام سازها اشاره دارد.
در زمان انوشیروان تأثیر و نفوذ فرهنگ پارسیان به کشورهاى مجاور فزونى گرفت. موسیقى دوره ساسانى در عصر خسروپرویز به اوج درخشش و نفوذ خود رسید و همه مورخان، دوران خسروپرویز را عصر طلایى موسیقى ایران معرفى کرده‌اند. در عصر وى نابغه‌هاى بزرگ موسیقى به ظهور رسیدند که از برجسته‌ترین آنها باربُد، رامتین، سرکیس (سرکش)، بامشاد و آزاده و آرزو هستند.
باربُد را مؤسس و سازنده سى‌ لحن معروف به الحان باربُدى دانسته‌اند. حتى نقل کرده‌اند که باربُد براى هر روز سال آهنگى خاص ساخته بود و تعداد این نغمه‌ها به بیش از 360 عدد بالغ مى‌شد.
آلات موسیقى دوره ساسانى وسیع‌تر از دوره‌هاى قبل است و در اسناد و مدارک مکتوب و آثار ادبى فراوان از سازها نام برده شده است: چنگ، بربط، نای، شیپور، سرنا، سنتور، نی، دهل، نقاره، تنبک، تنبور، تاس، کرنای، رباب، قاشقک، ارغنون، شیشک، شمشیر، گاودم، برغو، بوق، سپیدمهره، صور، نفیر، جَرَس، چلب، دبدبه، تبیره، درای، زنگ، سنج، نقاره و … .
موسیقى دوره ساسانى را شاید بتوان سرمنشاء فرم‌ها و شکل‌هاى موسیقى ایران در قرون بعدى دانست. آداب موسیقى نواختن و موسیقى شنیدن نیز در این دوران وضع شد و با تغییر شکلى چند در سده‌هاى بعد از سقوط ساسانى بعنوان سنت ایرانى تداوم پیدا کرد.

آموزشگاه موسیقی

نام کتاب: آموزش سه تار جلال ذوالفنون

نویسنده : جلال ذوالفنون

ناشر : انتشارات آهنگ

توضیحات :

جلال ذوالفنون در سال 1316 در آباده فارس متولد شد. در کودکی همراه خانواده اش به تهران آمد. فراگیری موسیقی را از ده سالگی در خانواده ای اهل موسیقی شروع کرد و سپس به هنرستان موسیقی رفت و تار را در محضر استاد موسی خان معروفی آموخت. در آن جا بود که علاوه بر تار به آموزش ویلن و سه تار هم پرداخت.
در سال 1338به استخدام اداره هنرهای زیبا درآمد و به تدریس موسیقی پرداخت، سپس رشته موسیقی را در دانشگاه تهران دنبال کرد. برداشت تازه ای که در این ایام از موسیقی ایرانی در او شکل گرفت، نقطه عطفی بود که به کمک استادان نورعلی خان برومند و دکتر دایوش صفوت عملی گردید.
از سال 1346 فعالیت خود را روی سه تار متمرکز کرد. پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی جهت تکمیل آن به مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی رفت. درآن مرکز به کار تحقیق و تدریس موسیقی ایرانی مشغول شد. در این سال ها از راهنمایی های استادان یوسف فروتن و سعید هرمزی که از نوازندگان قدیمی سه تار بودند برخوردار گردید.
اساسا تالیفات جلال ذوالفنون در زمینه تدریس و نقد و بررسی است. ازجمله «تجزیه و تحلیل موسیقی ایران» و کتاب حاضر می باشد.

آموزشگاه موسیقی

مایه‌های مختلف از نظر تونالیته (صدا داری) به دو دسته «راست» و «چپ» تقسیم می‌شوند که این تقسیم‌بندی بر اساس تونالیته اولیه مایه و نوعیت نت مبدأ گام می‌باشد. به عبارتی، از نظر طبیعی، اختلاف سطحی میان صدای مردان و زنان موجود است و عملاً صداداری مردان با زنان یک اکتاو (هشت نت) فرق دارد.

به مایه‌های انتخاب شده از طرف خانم‌ها بر اساس طبیعت و ساختار صدا، مایه های چپ (چپ کوک) و به مایه‌های اتخاذ شده توسط مردان مایه‌های راست (راست کوک) گفته می‌شود.

واژه چپ کوک در اصل در رابطه با کوکی است که متناسب با صدای زنان و کودکان به کار گرفته می‌شود به عبارتی ساده‌تر: اگر گام و شروع درآمد دستگاهی را از نتی بنا بگذاریم و خواننده مرد به طور طبیعی از عهده اجرای تمامی نت های آن گام برنیاید، آن مایه را چپ می‌نامیم. خوانندگانی که از عهده آواز چنین گامی برآیند، جزو خوانندگان با نوع صدای چپ می‌باشند.

پس می‌توان نتیجه گرفت که به صدای نازک (زیر) مردان و زنان «چپ کوک» و به صدای کلفت (بم) مردان و زنان «راست کوک» گفته می‌شود.

و اما انتخاب دو اصطلاح چپ و راست در مایه ها، از جهت قرارگرفتن سیم ها نسبت به هم بر روی دسته سازهای آرشه‌ای (ویولون و کمانچه)، مضرابی (تار و سه‌تار و بربط و …) بوده است. اگر نوازنده دسته ساز را کمی بالا بگیرد، سیم‌های بم ساز در طرف راست و سیم‌های زیر ساز در طرف چپ نوازنده قرار می‌گیرد. حال اگر ملودی منطبق بر صدای خواننده، روی سیم‌های کلفت (بم) قابل نواختن باشد، راست کوک و بر عکس اگر ملودی مورد نظر قابل اجرا روی سیم‌های نازک (زیر) باشد، چپ کوک گویند.

آموزشگاه موسیقی

فرمول ورود و خروج از مایه‌های چپ و راست:

جهت تبدیل مایه‌های راست به چپ و بالعکس، خواننده و نوازنده ملزم به اجرای نکات زیر می‌باشند:

1? اگر از هر نت مبدأ راست با محاسبه خود نت مبدأ، 5 نت بالاتر برویم، مایه به دست آمده مایه‌ای چپ خواهد بود.

2? اگر از هر نت مبدأ راست با محاسبه خود نت مبدأ، 4 نت پایین‌تر برویم، مایه به دست آمده مایه‌ای چپ خواهد بود.

3? اگر از هر نت مبدأ چپ با محاسبه خود نت مبدأ، 4 نت بالاتر برویم، مایه به دست آمده مایه‌ای راست خواهد بود.

4? اگر از هر نت مبدأ چپ با محاسبه خود نت مبدأ، 5 نت پایین‌تر برویم، مایه به دست آمده مایه‌ای راست خواهد بود.

مُد یک نوع توالی نت ها میباشد، مانند دو ر می فا سل لا سی. اگر ترتیب یکی این نت ها را تغییر بدهید برای خود یک مُد ساخته اید.

مدها توالی نغمه ها (تونالیته ها) یا (پرده ها) یی هستند که از پرده های ماژور شبیه هم زمانی که از روی پرده های متفاوتی شروع میشوند استخراج میشوند.

در زمان قدیم موسیقیدانان قبل از اینکه به کلیدهای موسیقی پی ببرند از مُد استفاده میکردند و برای هر توالی ک از یک نت به خصوص شروع میشد یک نام مد در نظر گرفته بودند، مانند:

اینونین : دو ر می فا سل لا سی

دورین: ر می فا سل لا سی دو

و دیگر مُدها.

کلمه ی مُد از کلمه ی لاتین “manner و یا method” آمده است که به معنی راه یا روش میباشد اما کلمه ی مُدی که برای موسیقی استفاده میشود از ریشه ی یونانی گرفته شده است.

در مورد موسیقی ایرانی از کتاب مبانی نظری موسیقی ایران نقل میکنیم:

برای آشنا شدن با مفهوم مُد، ابتدا مثالی میزنیم. همانگونه که گفتیم در فاصله ی یک اکتاو ممکن است نغمه های زیادی وجود داشته باشند که در این صورت، توالی نغمه ها گام بالقوه میسازد. اما بسیاری از موسیقی ها حداکثر از هفت نغمه (از میان این نغمه ها) برای ساختن یا اجرای یک قطعه استفاده می کنند که توالی آنها گام بلفعل را می سازد.

اکنون فرض کنید یک گام بلفعل ، مثل آنچه در بالا ذکر شد. یعنی دو ، ر، می، فا، سل، لا ، سی بمل، دو را انتخاب کرده ایم. بعد تصمیم میگیریم با این تعداد نغمه یک قطعه موسیقی بسازیم . فرض کنید کدر این قطعه ، به نغمه ی سل بیش از دیگر نغمه ها اهمیت میدهیم ( روی آن به شکل های مختلف تاکید میکنیم) و قطعه را با نغمه ی ر خاتمه میدهیم.

به این ترتیب ، بعضی نغمه ها اهمیت و نقش خاصی پیدا کرده اند و بقیه ی نغمه ها اهمیت کم تری دارند. وقتی به یک یا چند نغمه در یک گام بالفعل اهمیت بیشتری میدهیم میتوانیم بگویم یک مُد ساخته ایم.

آن‌چه باید در هندورابی انجام داد

توسعه گردشگری طبیعی نخستین برنامه منطقه آزاد است. این طرح از آن‌جا در دستور کار قرار گرفته که هنوز زیرساخت‌ها به صورت کامل مهیا نشده است و تنها می‌توان از طبیعت این جزیره به‌عنوان جاذبه گردشگری استفاده کرد. برای آن‌که این منطقه به‌عنوان یک قطب گردشگری آن‌طور که مسئولان بر آن تاکید دارند شود، لازم است آب، برق، سیستم فاضلاب، تلفن و مخابرات، پارک و اماکن تفریحی عمومی و اماکن اقامتی به قدر کفایت تامین شود. البته این طرح مشروط بر آن است که به طبیعت بکر جزیره خدشه‌ای وارد نشود. چراکه نقطه قوت هندورابی طبیعت آن است و در صورت از بین رفتن آن جاذبه‌ای به غیر از اقلیم و ساحل برای گردشگران نخواهد داشت. این جزیره هم‌چنین محل زندگی پرندگان بزرگ و کوچک مهاجری مثل باز و شاهین است که به دلیل شرایط محیط زیستی به جزیره می‌آیند. از سوی دیگر آثار باستانی موجود در هندورابی نیز نیازمند آن است که در پروژه‌های ساخت، مورد توجه قرار گیرد تا حتی‌الامکان به این آثار خسارتی وارد نشود. در جزیره هندورابی روستایی است به نام روستای «هندرابی» و در نزدیکی این روستا آثار خرابه‌های قریه‌ای است به نام «الدورات». هم‌چنین در جنوب غربی این روستا و به مسافت یک کیلومتر میل به طرف جنوب آثار قریه دیگری نیز وجود دارد که به «الصراة» معروف است، در این خرابه‌ها آثار گوناگونی از دوران بسیار دور یافت شده‌ است. هم‌چنین ویرانه‌های دهکده پرتغالی‌نشین و یک دژ امور زه در نزدیک روستای کنونی جزیره دیده می‌شود. بنابراین با وجود این آثار باستانی ارزشمند سیاست‌ها جهت اجرای طرح‌های توسعه‌ای باید از هر لحاظ با توجه کامل به شرایط جزیره اتخاذ شود. هرچند مسئولان دستور داده‌اند که در تمام مراحل اجرای پروژه‌ها، پیمان‌کاران ملزم به رعایت قوانین و ضوابط محیط زیستی خواهند بود، اما ضروری است که برای ضمانت انجام آن قوانین و ابزارهای لازم از سوی منطقه آزاد کیش تعیین شود.

جزیره هندورابی – گشت نوید

دعوت از سرمایه‌گذاران مدتی است صورت گرفته و مسئولان از حضور سرمایه‌گذاران خارجی در منطقه خبر می‌دهند، اما تا کنون از امتیازات ویژه برای سرمایه‌گذاران صحبتی به میان نیامده است. برای آن‌که در هر طرحی، سرمایه‌گذاران را ترغیب به حضور و مشارکت کنید، لازم است حمایت‌هایی از قبیل ارائه تسهیلات، واگذاری زمین و مشارکت دولت در انجام بخشی از پروژه‌ها انجام شود. البته در سال‌های گذشته برخی حمایت‌ها در مناطق آزاد منجر به فساد و زمین‌خواری‌هایی شده بود. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی نیز باید تمهیدات لازم صورت گیرد. مانند آن‌چه در منطقه آزاد کیش از چند ماه پیش برقرار شد.

زیباترین مناطق ایران

نواختن سه تار در گونه ها و به منظور های ذیل قابل تصور است :
1- نوازندگی محفلی (استفاده از سه تار در محافل)
2- نوازندگی به صورت اجرای کنسرت
3- نوازندگی برای ضبط اثر
حال هر یک از موارد بالا را توضیح مختصری می دهیم :

1- نوازندگی محفلی

اجرای موسیقی در این روش به صورت زنده و در اتاق یا سالن کوچک و صرفا برای شنیدن حضار به عمل می آید . سازی که در این روش مورد استفاده قرار می گیرد باید دارای حجم صدای بالاتر باشد ، به نحوی که نوازنده در حین نواختن ، در عین ظرافت ، صوتی زیبا و دل نشین به گوش شنونده برساند و بدین منظور از دایره ارزش های سازی تخطی نکند . با توجه به اینکه حساسیت گوش انسان در این حالت کمتر از حالت کنسرت است (یعنی به علت عدم استفاده از لوازم تشدید صوت ، حساسیت های ساز کمتر به گوش می رسند) می توان در حد معقول ، مقداری از حساسیت ساز صرفنظر کرد و به افزایش حجم صدا توجه نمود . در این روش نوازنده برای رسانیدن صدای ساز به گوش حضار ، گاه مجبور است ، ساز را با مضراب های قوی تر بنوازد ،ساز مورد استفاده باید به گونه ای باشد که شدت احتمالی مضراب ، باعث خشونت صدای ساز نشود .

بهترین آموزشگاه موسیقی در شمال تهران

2- نوازندگی در کنسرت

در این روش ، برای رساندن صدا به گوش شنونده ، از واسطه هایی چون آمپلی فایر و بلند گو یا دیگر دستگاه های الکترونیکی استفاده می شود . با توجه به تقویت صوت ، لازم نیست که صدای سه تار مورد استفاده ، از حجم بالایی برخوردار باشد . از سویی دیگر ظرافتهای سه تار ضبطی نیز برای این دسته از سازها مورد نیاز نیست . زیرا نحوه اجرای کنسرت و وسایل تقویت کننده صوت بسیاری از محدودیت های ساز را مخفی می کنند . همه فاکتور ها در این سازها باید به اندازه باشند . چون صوت سه تار ، به وسیله سیستم صوتی تشدید می شود ، لازم نیست صدای ساز از حد معمول بیشتر باشد . رعایت سلامت صوت ، نرمش و تعادل پوزیسیون ها و سیم های مختلف در این سازها کافی است .

3- نوازندگی برای ضبط اثر

ساز ضبطی به علت نیاز به ظرافت بیش از حد ، معیاری برای سنجش دیگر سازهاست . زیرا ظرافت و حساسیت دستگاه های ضبط اقتضا می کند که صدای ساز عاری از هر گونه صدای مزاحم باشد و چه بسا حتی ذره ای نا منظم بودن ساز منتهی به مختل شدن ضبط ملودی شود . در این زمینه باید توجه داشت که سازی که تازه در دست نوازنده قرار گرفته است و دوره گذار (transition) را طی نکرده است ، به واسطه تازگی صوت و عاری نبودن از اصوات مزاحم برای این نوع استفاده مناسب نیست . ساز مورد استفاده برای ضبط ، باید شخصیت حقیقی خود را یافته باشد . بدین منظور گذشت حداقل شش ماه لازم است .

تبدیل جزیره هندورابی به اکو موزه

حجت‌الاسلام محمدعلی زم، معاون فرهنگی و هنری دبیرخانه شورای هماهنگی مناطق آزاد کشور، هندورابی را جزیره «اندیشه و طبیعت» دانست و با اشاره به جمعیت اندک این جزیره، گفت: باید کاری کرد که هنرمندان، اندیشمندان و نخبگان به‌عنوان جمعیت ساکن در جزیره مجذوب منطقه شوند. زیرساخت‌های این جزیره باید با استفاده از مصالح بومی از آسیب‌ها مصون بماند و جزیره به یک «اکو موزه» تبدیل شود. طراحی و اجرای یک معماری ایرانی اسلامی بومی از ضرورت‌های این جزیره است تا این منطقه از گسترش ژولیدگی‌های حاکم بر معماری شهرسازی که در کیش وجود دارد، مصون بماند. تعیین کاربری جزیره به‌عنوان منطقه گردشگری یک اقدام پسندیده است و حضور اهالی فرهنگ و هنر می‌توانند به جذابیت آن کمک شایانی کند. حجت‌الاسلام زم جزیره هندورابی را یکی از اکو موزه‌های بزرگ و تاثیرگذار بر فرهنگ امروز دانست که نسل‌های آن تحت هجمه مدرنیته، از گذشته خود فاصله گرفته‌اند و در صورت رعایت اصول فرهنگی در بازسازی و بازنمایی آن می‌تواند یکی از قطب‌های مهم گردشگری فرهنگی قلمداد شود.
نقش بخش خصوصی در توسعه هندورابی سازمان منطقه آزاد کیش موفق شده با جذب سرمایه‌گذار، نخستین گام را در توسعه جزیره هندورابی که یکی از جزایر بکر ایرانی و دارای ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه گردشگری است، بردارد. مسوولان و مدیران ارشد سازمان منطقه آزاد کیش، اراده مطمئنی برای راه‌اندازی شرایط جزیره هندورابی و گشت گردشگری در آن از خود نشان داده‌اند. همین باعث تشویق سرمایه‌گذاران و ورود آنان به این پروژه عظیم عمرانی شده است. مسعود صالحی، پروژه‌های اجرایی شرکت میکا کیش در جزیره هندورابی را شامل دو بخش دانست و گفت: این بخش‌ها، سایت گردشگری جزیره هندورابی و هم‌چنین سایت جاده‌ای و عمرانی توسعه‌ای چون احداث ویلاهای روی آب، ایجاد حوضچه‌ها، موج‌شکن و اسکله است. سایت گردشگری جزیره هندورابی شامل سه بخش سایت اقامتی کوتاه‌مدت روزانه (مناسب تورهای چند ساعته)، سایت اقامتی بلندمدت تختی (اقامت شبانه، مناسب تورهای یک‌روزه و یک‌شبه) و هم‌چنین امکانات رستورانی و فضاهای تفریحی و گردشگری است. بخش بلندمدت پروژه عمرانی جزیره هندورابی، پروسه‌ای طولانی‌تر و کلان‌تر است که شامل تکمیل رینگ دور جزیره نیز می‌شود. این جاده، راه دسترسی به جزیره را مهیا خواهد کرد و 19 کیلومتر طول آن خواهد بود. بخش زیرساختی هندورابی، پروسه‌ای سنگین و حجیم از اقدامات اجرایی از جمله تامین آب و برق مصرفی بود که نصب دستگاههای آب شیرینکن و ژنراتورها را الزامی می‌کرد. همچنین تامین شرایط و بستر لازم جهت تردد مسافرین و گردشگران مطرح بود که توسط اسکله‌ای برای پهلوگیری کشتی‌ها و تردد مسافرین فراهم می‌شد. در این راستا حدود 4کیلومتر کابل برق و لوله های آبرسانی در زیر زمین اجرا شده است. و دستگاه‌های تصفیه فاضلاب مناسب با محیط خریداری و نصب گردید

زیباترین مناطق ایران تور داخلی

بازدید رییس جمهور از جزیره هندورابی در حاشیه سفر دو روزه حسن روحانی به جزیره کیش، رئیس جمهور با بالگرد به جزیره هندورابی رفت و چند ساعتی را هم در این جزیره گذراند. او پس از بازدید از فعالیت‌ها و اقدامات صنعتی و فرهنگی انجام‌شده در این جزیره اقدام به کاشت یک نهال در جزیره هندورابی کرد. دکتر روحانی در جریان این بازدید در جمع خبرنگاران گفت: «ظرفیت‌های خوبی برای توسعه گردشگری حلال در جنوب ایران، جزایر و سواحل خلیج فارس وجود دارد. جزیره هندورابی با ویژگی بارز بکر و دست‌نخورده بودن، منطقه‌ای مناسب برای دوستداران طبیعت، مردم ایران و خانواده‌هاست تا از این محیط آرام و طبیعی با امکانات خوبی که برای آن‌ها مهیا شده، بهره ببرند. فعال‌سازی همه جزایر خلیج فارس در راستای توسعه گردشگری کاری لازم و قطعی است و نکته حایز اهمیت درخصوص جزیره هندورابی فعالیت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای رونق این جزیره است و سازمان منطقه آزاد کیش تنها زمینه و شرایط را برای این سرمایه‌گذاران فراهم کرده است. برای رسیدن به پیشرفت واقعی در کشور نیز دولت باید با فراهم کردن شرایط، سرمایه‌گذاری، فعالیت را بر عهده مردم گذارد. امسال سال فعالیت اقتصادی و فرهنگی است و در همین راستا شکوفایی و توسعه جزایر جنوب جزو سیاست‌های این دولت است. همان‌طور که می‌دانید، جزیره هندورابی فاصله‌ای هشت کیلومتری با سواحل خلیج فارس و هم‌چنین تنها 28 کیلومتر فاصله با جزیره کیش دارد و این یک حسن بسیار مهم برای جزیره هندورابی به حساب می‌آید.» روحانی ابراز امیدواری کرد جزیره هندورابی به منطقه‌ای آرام و زیبا تبدیل شود تا با سفر به این جزیره روحیه نشاط و امید در خانواده‌ها افزایش یابد.
بهره‌برداری از فرودگاه هندورابی تا پایان سال
مدیرعامل سازمان مناطق آزاد کیش مدتی پیش، از جانمایی و تهیه طرح فرودگاه اختصاصی جزیره هندورابی خبر داد و تاکید کرد جانمایی و طرح فرودگاه اختصاصی جزیره هندورابی متناسب با چشم‌انداز توسعه این جزیره و برمبنای طرح جامع صورت گرفته است. او گفت: با توجه به تهیه و آماده‌سازی طرح این فرودگاه با همکاری مشاور طرح جامع هندورابی و با همکاری مشاور فرودگاهی ایمن راه، عملیات اجرایی فرودگاه جزیره هندورابی به‌زودی آغاز می‌شود. مونسان افزود: با توجه به درخواست رییس جمهور درخصوص توسعه هندورابی در کوتاه‌ترین زمان، تلاش می‌کنیم فرودگاه هندورابی در انتهای سال به بهره‌برداری برسد. به گفته مدیرعامل سازمان مناطق آزاد کیش، هدف از احداث این فرودگاه ایجاد تسهیلات لازم برای تردد گردشگران و سرمایه‌گذاران به آن‌جاست.

جزیره هندورابی – قیمت تور کیش – گشت نوید